سوره قمرپنجاه و چهارمین سوره قرآن معروف به سوره اقتربت می باشد. ۱ - معجزه شق القمرآیه اول به «شق القمر» و دوپاره شدن ماه بنا به درخواست مشرکان از پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم به عنوان معجزه و نشانه‌ای از قدرت خدا اشاره کرده و نام سوره نیز از همین آیه گرفته شده است. ۲ - انذار اقوام قبلاین سوره به جز دو آیه از آخرش که متقین را وعده بهشت و حضور در نزد خدای تعالی می‌دهد بقیه آیاتش یکسره به انذار، تهدید، و بیم دادن دروغگویان بهانه جو پرداخته و از هلاکت امت‌های تکذیب کننده گذشته، همچون: قوم نوح، عاد، ثمود، لوط و آل فرعون شاهد آورده است. ۳ - تکذیب نبوتخداوند در این سوره نخست به معجزه شق القمر اشاره می‌کند، که رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم آن را به خاطر مطالبه قومش آورد. و سپس می‌فرماید که: همان قوم او را ساحر خواندند، و نبوتش را تکذیب نموده هم چنان هواهای نفسانی را پیروی کردند، با این که خبرهای تکان دهنده‌ای از اخبار روز قیامت و از داستان‌های امم منقرض شده در گذشته بگوششان خورد. ۴ - تذکر روز قیامتآن گاه دوباره به نقل پاره‌ای از آن داستان‌ها بر می‌گردد، اما پیداست که با خشم و عتاب آن‌ها را نقل می‌کند و بد حالیشان در روز قیامت هنگام بیرون شدن از قبرها و حضورشان را برای حساب خاطرنشان می‌سازد. ۵ - انذار قوم پیامبر اسلامو سپس به داستان‌هایی از قوم نوح، عاد، ثمود، قوم لوط، و دودمان فرعون، و عذابهای دردناکی که به خاطر تکذیبشان پیامبران را بر سر آنان آمد، پرداخته، می‌فرماید: قوم پیامبر اسلام نزد خدا عزیزتر از آنان نیستند، و ایشان هم مانند آن‌ها نمی‌توانند خدا را عاجز سازند، و در آخر همانطور که گفتیم سوره را با بشارت به متقین ختم می‌کند. ۶ - ویژگی‌های سوره قمر۱. دارای ۵۵ آیه، ۳۴۲ کلمه و ۱۴۲۰، ۱۴۲۳ یا ۱۴۷۰ حرف است. ۲. در ترتیب نزول، سی و هفتمین و در قرآن کریم پنجاه و چهارمین سوره است. ۳. پس از سوره طارق و پیش از سوره ص، در مکه پیش از هجرت نازل شد؛ به جز آیات ۴۴ تا۴۶ که در مدینه نازل شده‌اند. ۴. از نظر کمیت، از سوره‌های مفصل قرآن و از نوع طوال آن و شامل حدود نیم حزب قرآن است. ۵. گفته شده آیه ۶ این سوره با آیه سیف، نسخ شده است. ۷ - اشاره به معجزه پیامبرواژه «قمر» ۲۷ بار در قرآن به کار رفته است. در آیه اول این سوره به معجزه بزرگ پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم «شق القمر» و دو نیم شدن کره ماه اشاره شده است. ۸ - مطالب مهم سوره۱. معجزه شق القمر؛ ۲. کیفیت حشر کافران و سرنوشت نیکوکاران و بدکاران؛ ۳. بخش‌هایی از تاریخ پرماجرای حضرت نوح علیه‌السّلام ۴. بخش‌هایی از تاریخ اقوام و ملت‌های گذشته همچون قوم عاد، ثمود، لوط و آل فرعون؛ ۵. آسان فهمی قرآن؛ ۶. ثبت و ضبط دقیق تمام اعمال و رفتار بشر برای محاسبه در جهان دیگر. [۴]
رامیار، محمود، ۱۳۰۱ - ۱۳۶۳، تاریخ قرآن، صفحه ۵۸۷.
[۷]
جمعی از محققان، علوم القرآن عندالمفسرین، جلد۱، صفحه ۳۱۵.
[۸]
هاشم زاده هریسی، هاشم، ۱۳۱۷، شناخت سوره‌های قرآن، صفحه ۴۰۳.
۹ - عناوین مرتبطاسامی سوره قمر ۱۰ - پانویس
۱۱ - منبعفرهنگنامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله«سوره اقتربت». رده‌های این صفحه : سوره‌های قرآن
|